[English below]
Ooit waren politici betrouwbaar en bankiers eerlijk. Dat wat de dokter zei was de waarheid want hij had er voor doorgeleerd. Je stemde je leven lang op CDA, PvdA of VVD, al naar gelang je plek in de maatschappij. Lid was je van de omroepvereniging die paste bij je achtergrond. De wereld was overzichtelijk.
Die tijd is voorbij want er is zoveel tegenstrijdige informatie en er zijn zoveel meningen. We gaan kopje onder in de kolkende communicatiestromen. Het begon met de introductie van radio en televisie, maar sinds het internet volwassen werd en helemaal sinds iedereen alles kan spuien op sociale media, is de wereld knap verwarrend geworden. Het nieuws vanuit de hele wereld consumeren we rauw en niet gefilterd door de traditionele media. Ieder schandaaltje en iedere aanslag, meestal ver weg, brengt ons meer in verwarring. Is het dan gek dat je je opsluit in je eigen nieuwsbubbel? Wie kunnen we nog vertrouwen en waar zijn we veilig? Wat is echt en wat is nep? Wat heeft kwaliteit?
Als ons de afgelopen jaren iets is duidelijk geworden dan is het wel dat iedereen zijn eigen waarheid lijkt te kiezen. ‘Waar’ is dat wat je het beste past. De ‘alternatieve feiten’ van Trump zijn een logisch gevolg van de voortdurende erosie van het gemeenschappelijk perspectief. In 2011, bij mijn afscheid van het Nationaal Glasmuseum, bundelde ik in een min of meer beredeneerd verband een flink aantal losse teksten over de vraag hoe we musea op zinvolle wijze kunnen verbinden met relevante vragen en behoeften in de samenleving. Het museum als hulpmiddel om je persoonlijk kompas mee af te stellen. In het voorwoord van Het Transparante Lichaam schreef ik:
Het belangrijkste inzicht kwam geleidelijk: het feit dat de relevantievraagstukken die [wij in musea en in de kunsten en de wetenschappen zagen] eigenlijk in de gehele maatschappij spelen. Ze gelden voor alle maatschappelijke en culturele instituties zoals de politieke partijen, de rechterlijke macht, de banken, de media en noem maar op. De museale crisis is een veel bredere, maatschappelijke transitie gebleken. Het is de veranderende cultuur zelf die rukt aan de deuren en ramen van onze instituties. Al die instituties proberen zich te verzetten tegen die veranderingen door een beroep te doen op hun eigen kwaliteiten en hun eigen waarden. Maar die waarden en die kwaliteiten worden niet meer erkend en zelfs niet meer herkend door de mensen voor wie de instituties werken.
Vijf essays over kwaliteit in een diffuse wereld. Hoe de veranderende cultuur onze instituties hervormt.
Arnoud Odding
Arnout Visser, Anabole Brains (detail), 2011
The Transparent Body
Once upon a time, politicians were trustworthy and bankers were honest. What the doctor said was true because he had been educated for it. Throughout your life, you voted for a christian, labour or liberal party, depending on your place in society. You subscribed to the broadcasting association that suited your background. The world was clear.
Those days are over because there is so much conflicting information and so many opinions. We are going head over heels in the swirling streams of communication. It started with the introduction of radio and television, but since the internet came of age and especially since everyone can spout everything on social media, the world has become pretty confusing. We consume news from all over the world raw and unfiltered by traditional media. Every scandal and attack, usually far away, confuses us even more. So is it any wonder you lock yourself in your very own news bubble? Who can we trust any longer and where are we protected? What is real and what is fake? What has quality?
If anything has become clear to all of us in recent years, it is that everyone seems to choose his or her own truth. ‘Truth’ is whatever fits you best. Trump’s ‘alternative facts’ are a natural consequence of the ongoing erosion of the shared perspectives. In 2011, on my farewell from the National Glass Museum, I compiled a good number of separate texts, in a more or less reasoned context, on how we can meaningfully connect museums to relevant questions and needs in society. The museum as a tool for tuning your personal compass. In the preface to The Transparent Body [Dutch], I wrote:
The most important understanding came in gradually: the fact that the relevance issues that [we were seeing in museums and in the arts and sciences] actually play out across society. They apply to all social and cultural institutions like the political parties, the judiciary, the banks, the media and you name it. The museum crisis has turned out to be a much broader, society-wide transition. It is the changing culture itself that is tugging at the doors and windows of our institutions. All these institutions are trying to resist to these changes by appealing to their own qualities and their own values. But those values and those qualities are no longer being recognised or even acknowledged by the people for whom these institutions work.
Five essays on quality in a diffused world. How the changing culture is reshaping our institutions.
Arnoud Odding