[English below]
Stel je een ruimte voor van ruim 400 vierkante meter met daarin twaalf kolossale, op wanden geprojecteerde, abstracte beelden. Licht hypnotiserende abstracties die zich blijven ontwikkelen. De beelden pulseren mee op het ritme van zeven verschillende muziekstromen die gesynchroniseerd zijn op één tempo. Beeld en muziek vloeien samen tot één sublieme ervaring, ofwel Synchresis. Het beeld gaat swingen zoals de muziek. Jaap Drupsteen is al veertig jaar op zoek naar het perfecte samenspel tussen beeld en geluid. Zijn magnum opus op dit gebied was in 2016 te zien in Rijksmuseum Twenthe, onder de titel The Rhythm Painter – audiovisuele abstracties van Jaap Drupsteen.
De polsslag van de tijd
Door middel van taal, religie, wetenschap en kunst geven wij mensen zin en doel of tenminste oorzakelijkheid, aan de chaotische en op het eerste gezicht onbegrijpelijke verschijnselen om ons heen. Net als andere expressievormen is beeldende kunst een gereedschap om vorm én betekenis te geven aan de schijnbare wanorde en willekeur die we wereld noemen. Vorm en betekenis zijn de niet te splitsen ingrediënten van de verbeelding – de meest menselijke van al onze kwaliteiten. Beeldende kunst, in de beste zin van het woord, is altijd een weerslag van de ideeën, waarden en vormen van de periode waarin ze tot stand is gekomen.
In de loop van de tijd veranderen de omstandigheden en behoeften en daarmee de vormen en betekenissen die kunstenaars verbeelden in hun werk. Kunstwerken zijn daarom uiterst instructief om verhalen te vertellen over de periode waarin ze tot stand zijn gekomen. In Rijksmuseum Twenthe, het museum van de verbeelding, vertellen we die verhalen om begrip te krijgen van wie we zijn en hoe dat zo gekomen is – beginnend in de late middeleeuwen en eindigend in de 21e eeuw.
Maar het zijn niet alleen verhalen uit het verleden. In Rijksmuseum Twenthe zijn we ook op zoek naar de polsslag van onze eigen tijd. Door de kunst te volgen proberen we de veranderingen in onze eigen tijd te snappen en te duiden.
Serendipiteit
Jaap Drupsteen is zo’n kunstenaar die al enkele decennia onvermoeibaar blijft zoeken naar het kenmerkende van onze tijd, in (digitaal) beeld en geluid. Over zijn werkwijze zegt hij:
“Ik bedien de knoppen als het penseel van de schilder, maar het levert vaak onvoorspelbare resultaten op. Ik gebruik plugins vaak niet waarvoor ze bedoeld zijn. Pas als er knoppen verkeerd staan komen de verrassingen. Als ik met mijn eigen muziek werk breidt het proces zich vaak uit in twee richtingen. Muziek pas ik dan weer aan bij verbeterde beelden of andersom. Met alle beschikbare middelen knoei ik net zolang door tot er iets ontstaat dat me verrast en opwindt – en verder gaat dan wat ik ooit had kunnen verzinnen.”
Rusteloos knoeien, spelen, tinkeren, mislukken en weer doorgaan
Met zijn onderzoekende en speelse werkwijze waar de ongezochte vondst centraal staat past Jaap Drupsteen naadloos in het collectie- en presentatiebeleid van Rijksmuseum Twenthe zoals zich dat in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Met terugwerkende kracht is vast te stellen dat die focus zijn startpunt vond in het najaar van 2012 met een tentoonstelling van 25 jaar mediakunst van de Akademie voor Kunst en Industrie, ofwel de roemruchte Enschedese AKI. De meest eigenzinnige van de Nederlandse kunstacademies in de jaren ’70, ’80 en ’90. Die tentoonstelling met werk van negen mediakunstenaars droeg de titel: “Spelen op de grens van het onmogelijke”. De video’s, interactieve installaties en computeranimaties in de tentoonstelling lieten de traditie van innovatie zien die kenmerkend is voor de Enschedese kunstacademie. Alle deelnemende kunstenaars rekken in hun werk de grenzen van de techniek op om zo tot nieuwe vormen te komen. “Ieder medium heeft zijn eigen weerstand. In plaats van vasthouden aan hun oorspronkelijke doel, laten deze kunstenaars zich leiden door de ‘storing’ die nieuwe en onverwachte mogelijkheden biedt”, aldus Pieter Baan Müller, gastcurator van de tentoonstelling in 2012 en docent mediakunst aan de AKI. Die mentaliteit, die voortdurende rusteloosheid van knoeien, spelen, tinkeren, mislukken en weer doorgaan, tot er opeens iets prachtigs ontstaat, die is de kern van het presentatie- en collectiebeleid bij RMT op het gebied van de hedendaagse kunst. En daarmee probeert RMT voeling te houden met de polsslag van onze eigen tijd!
Arnoud Odding
Serendipity
Imagine a space of over 400 square metres containing 12 colossal abstract works projected on walls. Slightly hypnotic abstractions that keep evolving. The images pulsate along to the rhythm of seven different streams of music synchronised to one beat. Images and music melt into one sublime experience, or Synchresis. The image will swing like the music. Jaap Drupsteen has been searching for the perfect interplay between image and sound for forty years. His magnum opus in this field was on display at Rijksmuseum Twenthe in 2016, under the title The Rhythm Painter – audiovisual abstractions by Jaap Drupsteen.
The pulse of time
By means of language, religion, science and art, we humans give meaning and purpose, or at least causality, to the chaotic and at first sight incomprehensible phenomena that surround us. Like other forms of expression, visual art is a tool to give form and meaning to the apparent disorder and randomness we call the world. Form and meaning are the inseparable ingredients of imagination – the most deeply human of all our qualities. The visual arts, in the best sense of the word, are always a reflection of the ideas, values and forms of the period in which they were created.
Over time, circumstances and needs change and with them the forms and meanings artists depict in their works. Works of art are therefore highly instructive for telling stories about the period in which they were created. At Rijksmuseum Twenthe, the museum of the imagination, we tell those stories to gain an understanding of who we are and how we came to be like this – starting in the late Middle Ages and continuing into the 21st century.
But it’s not just stories from the past. At Rijksmuseum Twenthe, we are also looking for the pulse of our own time. By keeping track of art, we try to understand and interpret the transformations of our own time.
Serendipity
Jaap Drupsteen is one of those artists who, for several decades now, has been tirelessly searching for the distinctive features of our times, in (digital) imagery and sound. About his working method, he says:
“I operate the buttons like the painter’s brush, but it often produces unforeseeable results. I frequently don’t use plugins for their intended purpose. Only when some buttons are in the incorrect position the surprises come. When I work with my own music, the process often expands in two directions. I then adapt the music to enhance images or vice versa. Using all available tools, I mess around until something emerges that surprises and excites me – and goes beyond anything I could ever have imagined.”
Restlessly fiddling, playing, tinkering, failing and carrying on again
With his inquisitive and playful working method where the unsearched discovery is central, Jaap Drupsteen fits seamlessly into Rijksmuseum Twenthe’s collection and presentation policy as it has developed in recent years. It is retroactively noted that that focus found its starting point in 2012 with an exhibition of 25 years of media art at the Academy of Art and Industry, or the illustrious Enschede-based AKI. The most singular of the Dutch art academies in the 70s, 80s and 90s. That exhibition featuring works by nine media artists was entitled: “Playing on the edge of the impossible”. The videos, interactive installations and computer animations in the exhibition showed the tradition of innovation that characterises the Enschede art school. All participating artists stretched the boundaries of technology in their work to create new forms. “Every medium has its own resistance. Instead of sticking to their original goal, these artists let themselves be guided by the ‘glitches’ that open up new and unexpected possibilities,” said Pieter Baan Müller, guest curator of the 2012 exhibition and lecturer in media art at the AKI.
That mentality, that constant restlessness of fiddling, playing, tinkering, failing and carrying on again, until suddenly something wonderful emerges, is at the heart of RMT’s contemporary art presentation and collection policy. And in doing so, RMT tries to keep in touch with the pulse of our own time!
Arnoud Odding