Voor het eerst in mijn leven was ik in Griekenland. Daar zag ik de Akropolis, Olympia, Delphi en nog veel meer klassieke vindplaatsen. Iedere plek heeft een eigen museum met fragmenten van sculpturen, vazen en kapitelen. En elk van die musea is bevroren in de tijd met niet te ontcijferen lappen tekst en eindeloze rijen objecten. Zelfs het prachtige Akropolis Museum lijkt een museaal anachronisme.
Wandelend over de stoffige paadjes in Griekenland realiseerde ik me weer eens hoezeer de Nederlandse musea zich de afgelopen jaren hebben vernieuwd. Bij ons staat de bezoeker centraal. De onderwerpen moeten relevant zijn voor mensen van nu. Bijna alle musea doen aan co-creatie. Musea denken na over scenografieën en storytelling. Multi-sensorisch met muziek en zelfs met geur. Er is aandacht voor onderbelichte verhalen en episoden uit de geschiedenis. Musea worden theatraler, digitaler. Alle middelen worden uit de kast getrokken om het publiek te vervoeren. Ook de veranderingen achter de schermen zijn ingrijpend. Veel musea willen de wereld een beetje beter maken, dat zien ze als onderdeel van hun publieke taak.
Terwijl ik bleef wandelen langs de afbrokkelende fundamenten van “de bakermat van onze beschaving” drong tot me door dat veel van de innovatieve kracht van Nederlandse musea voor de buitenwereld verborgen blijft. Toen kwam ik op het idee om mijn podcast De Museoloog het komende jaar te concentreren op de totstandkoming van innovatieve projecten en tentoonstellingen. Ik wil de luisteraars meenemen in de vraag hóe musea vernieuwen; hóe een idee ontstaat; hóe de beste initiatieven resoneren met de huidige tijd en natuurlijk hóe een tentoonstelling mede gevormd wordt vanuit het DNA van het museum. Daarvoor wil ik dan niet alleen met directeuren of conservatoren spreken maar ook met andere medewerkers in het museum zodat een rijk beeld ontstaat.
Het gaat dus nadrukkelijk niet om een review. Ik wil het creatief proces van binnenuit belichten. Dat maakt het denk ik extra interessant vanuit museologisch perspectief, voor collega’s in het land, voor overheden én voor de bezoekers van het museum.
Per museum (en dus per project) maak ik series van drie kortere afleveringen van 25 tot 30 minuten. In de eerste aflevering staan het idee en de verwachtingen centraal, en het museum zelf natuurlijk. In de tweede aflevering gaat het over de vraagstukken waar je voor komt te staan als je je ideeën wilt concretiseren. En in de derde aflevering gaat het over het resultaat en over de vraag wat de medewerkers zelf van het verloop en resultaat vinden. ‘The Making of…’ Het gaat dus nadrukkelijk niet om een review. Ik wil het creatief proces van binnenuit belichten. Dat maakt het denk ik extra interessant vanuit museologisch perspectief, voor collega’s in het land, voor overheden én voor de bezoekers van het museum.